WHAT IS IN A YORÙBÁ NAME (NAME WITH A REASON)

''Bí ò bá ní ìdí, obìrin kì í jẹ́ Kúmólú - if not for a reason, a name will not be given (their is a reason behind a name).

No doubt, the Yorùbá names are for a reason, some names; orúkọ are as a result of the ipò - status of the ìdílé;  family (home where the child is born, whether into a family of a traders/business/wealth; ìdílé olówò/olówó), others are as a result of the situations surrounding birth of a child. 

Orúkọ ní ńro ni as the Yoruba usually say, shows that names unconsciously have an impact in our lives one way or the other.

Yoruba name would either be any of the following;

1.     Orúkọ Àmútọ̀runwá

2.     Orúkọ Àbísọ

3.     Orúkọ Ìnagijẹ

Orúkọ àmútọ̀runwá when dissected means; orúkọ à-mú-ti-ọ̀run-wá (orúkọ tí a mú wá láti ọ̀run; name brought from ọ̀run; heaven). These are orúkọ given to a child as a result of circumstances surrounding its birth. The child is given the names at birth and not on the seventh, eighth or ninth days after birth - ní gẹ́lẹ́ tí a bá bí'mọ tuntun ni ó ti lórúkọ, ó yàtọ sí orúkọ àbísọ tí a ńsọ ọmọ lọ́jọ́ keje, kẹ́jọ tàbí kẹsàn-án lẹ́yìn tí a bí ọmọ.

Names like Àjàyí, Òjó, Ìlọ̀rí, Tàlàbí, Òní, Ìgè, Àìná , Dàda, Òké, Táíwò , Kẹ́hindé, Ìdòwú, Àlàbá, Erinlẹ̀, Ẹ̀ta Òkò are orúkọ àmútọ̀runwá.

On the other hand, orúkọ àbísọ; à-bí-sọ - name after birth, are names given to the child either on the seventh, eighth or ninth day after birth. They are names given to a child during ọjọ́ ìsọmọlórúkọ.

While, the orúkọ ìnagijẹ are pet names (like nicknames), they are not the child's original name.

In some families, the Awo (Ifá priest) are contracted to check the Àkọsẹ̀jayé (what has been written before one came to ayé; earth) of the child so as not to give the child a name which will be against its destiny; àyànmọ́/kádàrá. It is Ifá that gives children in those families their orúkọ. 

At all times, the prefix in the name tells why the child is bequeathed such name, while at times, it suffix the name.

Here are some names and the reason behind such names >>>

*Ọmọ tí a bí ní ìgbà ayọ̀ (child born in times of happiness) –Ayọ̀mídé, Adédayọ̀, Ayọ̀dipúpọ̀, Ayọ̀bámi, Fúnmiláyọ̀

*Ọmọ tí a bí ní ìgbà ìbánújẹ́ (child born in times of sadness) – Rẹ̀mílẹ́kún, Ẹkúndayọ̀, Ẹkúndẹ̀rín

*Ọmọ tí a bí ní ìdílé Olóòṣà (child born in an ardent traditional religious family)- Abórìṣàdé, Òrìṣàkẹ́mi, Òrìṣàbùnmi, Òrìṣàgbémí  

Ọṣún (Child born into the Osun deity religion) – Ọṣúntádé, Ọṣúnbíìyí , Ọṣúnsanwó, Ọṣúntókun,  Ọṣúnrẹ̀mí,Omírẹ̀mí, Omítádé, Ẹfúntádé, Efúnronkẹ́, Ẹfúnṣetán 

Ọmọ tí a bí ni ìdílé Olórò (Child born in the Orò family) – Abóròdé

Ọmọ tí a bí ní ìdílé Oló'Ògún (Child born in a family that worships Ògún) – Ògúnronkẹ́, Ògúntádé, Ògúnwẹ̀mímọ́, Ògúntundé, Ògúndàmọ́lá, Ògúndélé, Ògúnmọ́lá, Ògúngbadé, Ògúnsọlá, Ògúnndé, Ògúnbánwòó 

Ọmọ tí a bí ní ìdílé Oníṣàngó (Child born in a family that worships Ṣàngó) – Ṣàngótádé, Ṣàngótúndé, Ṣàngódélé etc

Ọmọ tí a bí ní ìdílé ọlọ́lá (Child born in a wealthy family) – Ọlábisi/Bisiọlá, Ọládele, Ọlá(k)ìtán, Ọlábọdè, Ọlámikún, Owólabí, Ọládapo, Ọláwoyin, Olówóòkéré Ọlámidipúpọ̀, Owólaní, Ọládípo, Ọlálẹ́yẹ, Ọlánrewájú, Ojúọlápé, Kọládé, Kọlápo, Kọláwolé, Olówóyọ, Ajíbọlá, Afọlábí, Afọlálù, Afọláyan, Agboọlá, Pópóọlá, Lákanmí, Ládigóòlù

Ọmọ tí a bí ní ìdílé olóyè (child born of a chieftain) – Oyèkànmbí, Oyèládé, Oyèsanmí, Oyègbèmí, Oyèdiran, Oyèníkẹ̀ẹ́, Oyèyẹmí, Oyèwùnmí, Oyègbénga, Olówófoyèkú 

Ọmọ tí a bí ní ìdílé Aládé (Child born in a royal family) – Adékànmbí, Adélamí, Adéṣínà, Adégbìtẹ̀, Adérẹ̀mí, Adéṣojí, Adégòkè, Adéníyì, Adémọlá, Adéyẹfà, Adélabú, Adéṣidà, Adébóyè, Atiládé, Adéníji

Ọmọ tí a bí ní ìdílé Awo (Child born in the Ifa divinity family) – Awórẹ̀mí, Awósìkà, Awóyẹmí, Awótóyè, Awólọ́wọ̀, Awógbèmí, Awólaní, Awótóògùn, Odùwọlé, Odùtọ́lá, Odùgbèmí, Fáyẹmí, Fáṣúyì, Fáṣọlá, Fájogùn, Fátọ́lá, Fádáhùnsí, Fádáìró, Fákúnlé, Fágbèmí, Ifátóògùn, Ifábùnmi, Ifádáyísí

Oruko omo ti a bi ni ìdíle Ọdẹ (Child born in a family whose way of life is hunting) – Ọdẹ́wùnmì, Ọdẹ́wálé, Ọdẹ́sanmí, Ọdẹ́yẹmí, Ọdẹ́gbáró, Ọdẹ́lamí

Orúkọ ọmọ ti a bi ni ìdíle oní eégún (Child born in a masquerade family) – Egúngbèmí, Egúntádé, Abégúndé, Egúnjọbí, Ọjẹ́labí 

Orúkọ ọmọ ti a bi ni ìdíle Alájágun, Jágun-jágun (Child born in the family of warriors and soldiers) – Akínkúnlé, Akínsànyà, Akínlotan, Akínwandé, Akínbóyè, Akínwùmi, Akínyẹmí, Akínbọ̀dé, Akínwálé, Akínloyè, Akínróyè

Orúkọ ọmọ àbíkú (Names of wanderer children) – Kókumọ́, Málọmọ́, Mátànmí, Kòsọ́kọ́, Rọ́pò, Akisáàtàn, Káṣìmáawòó, Làámbẹ̀, Bámikalẹ́, Aníkúlápò, Dúrója(i)yé, Dúrótìmí, Bánjókòó, Jáyésimi, Ikújọọ́rẹ̀, Kúyẹ̀, Béyìíòkú, Kúṣoró, Òkúyè, Ọmọnijẹ̀. Abẹ̀gbọ́, Àmọ̀ṣá are for females only.

Orúkọ ọmọ obìrin tí àwọn ènìyàn bá pé jọ, tàbí pọ̀ tọ́júu rẹ̀ (Name of a female child who has many mothers taking care of her) –  Àlàkẹ́, Àpèkẹ́, Àdùkẹ́,  Àmọ̀kẹ́, Àríkẹ̀,  Àpínkẹ́, Àjokẹ́, Àbẹ̀kẹ́, Àbíkẹ́, Àwẹ̀ní etc

Aside these names, Yorùbá also have the orúkọ ìnagijẹ/àpèjẹ́ (nick names) – Agúntáṣọ́lo, Lógunlékò, Afẹ́lẹ́bẹ́, Jẹ́jẹ́, jẹ́gẹ́dẹ́, Ọmọ̀dára, Péléyẹjú, Ọkọ́nrin-jẹ́jẹ́

Later on, like Ham changed to Abraham, names with Baal to names like Jerobaal, so also the Yorùbá names also gave way to Islamic and Christian baptismal names. We began to hear Muslim names like – Abdulahi, Mohammed, Sulaimon and so on. Christiana, Linda, Anabel, Sara are all Christian names given to a child at birth or at baptism.

To this end, the òwe “ilé l’à ń wò kí á tó sọ ọmọ l’órúkọ” is more than enough to answer the question, what is in a Yorùbá name?.

Therefore, as Yorùbás we must endeavour to 'christian or islam' our children with original names, and that original name is the Yorùbá name.

Kí ni orúkọọ̀ rè? What is your name? 

Do you know the meaning of your name?

SUBSCRIBE TO YOUTUBE

Check out www.yobamoodua.org for more on Yorùbá education and information.